معرفی کتاب "مجموعه مقالات قرآن و اقتصاد"

توضیح

کتاب حاضر مجموعه مقالات منتخبی است که به مناسبت برگزاری دوّمین همایش ملّی پژوهشهای قرآنی حوزه و دانشگاه منتشر شده است. در این مجموعه مقالات زمینه‌ها و دلالتهای قرآن در موضوعات اقتصادی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. در مقاله اول با عنوان «قرآن و جهان‌بینی اقتصادی» زمینه‌های مشخصی از رابطه قرآن و اقتصاد در دو حوزه جهان‌بینی اقتصادی و گزاره‌های اثباتی بررسی شده است. در مقاله دوم به عنوان «درآمدی بر گزاره‌های اقتصادی اثباتی در قرآن و حدیث» به تفصیل، بخشی از گزاره‌های اثباتی اقتصادی قرآن و حدیث مورد شناسایی قرار می‌گیرد. در واقع در این مقاله سعی بر این است که جایی که قرآن به صراحت از واقعیات خارجی در روابط علی و یا از هستها در حوزه مسائل اقتصادی (چه در فلسفه احکام و چه در طرح استقلالی آنها) سخن می‌گوید کاوش و این موارد را استخراج کند.

جهت خرید کتاب کلیک کنید

 

این گزاره‌ها در چهار گروه گزاره‌های حاکی از تأثیر عوامل اقتصادی بر دیگر حوزه‌های فردی و اجتماعی، گزاره‌های حاکی از تأثیر عوامل خارجی بر مسائل اقتصادی، گزاره‌های حاکی از رفتارهای اقتصادی و گزاره‌های حاکی از سنتها و قوانین عالم الهی که بر مسائل اقتصادی نیز حکومت می‌کنند، قرار دارند.  در واقع مقاله اول و دوم، نقش مؤثری در معرفی مقومات و ارکان اقتصاد اسلامی می‌توانند داشته باشند. مقاله سوم با عنوان «انفاق در قرآن»، به بررسی گونه‌ها، آداب و اثرات انفاق ارزشمند و نیز آسیب‌شناسی آن از دیدگاه قرآن و روایات پرداخته شده است. مقاله چهارم با عنوان «اخلاق دادوستد از دیدگاه آموزه‌های اسلامی»، به ارائه و بررسی آموزه‌های اخلاقی اسلام در زمینه دادوستد و تبیین کارکردهای اقتصادی و شیوه‌های نهادینه کردن آنها در فرهنگ عمومی است که در آداب معاشرت، خود را باز می‌نمایاند. مقاله پنجم با عنوان «بررسی اصل نفی سلطه اقتصادی بیگانه در آموزه‌های قرآنی»، به بررسی این موضوع و مطالعه آیاتی از قرآن و احادیثی اختصاص دارد که دال بر آن است؛ دلایلی از قبیل آیه نفی سبیل، آیه عزت مسلمانان، آیه لزوم آمادگی همه‌جانبه در مقابل دشمن و بعضی از  روایات. در پایان هم مواردی از فتاوای فقها که با استناد این اصلصادر شده است مطرح و مبانی آن بررسی می‌شود. مقاله ششم با عنوان «ارزش کار و نفی اصالت سود در آموزه‌های قرآنی» به بررسی موضوع فوق با استفاده از آیات قرآن و احادیث پیامبر اکرم(ص) پرداخته و نگاه ارزشی اسلام به کسب درآمد و نیز ادله عدم اصالت آن را مورد مطالعه قرار می‌دهد.  مقاله هفتم تحت عنوان «بررسی مشارکتهای مردمی جهت محرومیت‌زدایی در مفاهیم قرآنی» نام دارد و در آن مباحثی مطرح می‌شود که حداکثر امکانات جهت ریشه‌کنی فقر در حداقل زمان ممکن بسیج شوند. همین طور مسلمانان به زودگذر بودن تعلق اموال و نیز به دستگیری از فقرا توصیه شده‌اند. و در نهایت در مقاله آخر با عنوان «رهیافتی نو بر پایه قرض‌الحسنه اسلامی در حذف ربا از نظام بانکی و جامعه»، دربارة قرض‌الحسنه اسلامی و چگونگی حذف ربا یا دور کردن آن از بازار پول بحث می‌شود. در اصل مقاله فوق یک بررسی توصیفی از مبانی نظری نقش ربا در بازار پول و تضاد میان تفکر دینی در این رابطه و همین‌طور نقد علمی روشهای به کار گرفته شده برای حل این تضاد در جمهوری اسلامی است.